Alkohol a serce – jak picie wpływa na układ krążenia?

W tym artykule wyjaśniamy, „Alkohol a serce – jak picie wpływa na układ krążenia?”, przyglądając się faktom, chorobom, jakie może wywoływać alkohol, oraz opiniom ekspertów. Jeśli dbasz o swoje zdrowie lub chcesz zadbać o serce, przeczytaj, co naprawdę mówią badania i lekarze o wpływie alkoholu na układ sercowo-naczyniowy.

Spis treści

Wpływ alkoholu na serce – co mówią badania?
Alkohol a nadciśnienie – cichy zabójca
Kardiomiopatia alkoholowa – niewidzialne zagrożenie
Arytmia i kołatanie serca po alkoholu
Czerwone wino – cud czy mit?
Historie osób z problemami sercowymi
Co mówią lekarze kardiolodzy?
FAQ – najczęstsze pytania

Podsumowanie – najważniejsze informacje

Alkohol może prowadzić do nadciśnienia, arytmii i uszkodzenia mięśnia sercowego.
Nie istnieje „zdrowa dawka” alkoholu – każda ilość wpływa na serce.
Czerwone wino nie chroni przed chorobami serca – to mit powielany przez dekady.
Problemy sercowo-naczyniowe często rozwijają się po cichu – wiele osób dowiaduje się o nich zbyt późno.
Odstawienie alkoholu może poprawić parametry krążeniowe w ciągu kilku tygodni.

Zapraszamy również do zapoznania się z innymi artykułami na naszym blogu.

1. Wpływ alkoholu na serce – co mówią badania?

Czytasz artykuł: Alkohol a serce – jak picie wpływa na układ krążenia?

Według przełomowej publikacji z 2018 roku w czasopiśmie The Lancet, nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu. Każde jego spożycie zwiększa ryzyko problemów zdrowotnych – w tym układu krążenia.

Alkohol wpływa m.in. na:

Ciśnienie krwi – już po kilku drinkach może nastąpić jego podwyższenie.
Mięsień sercowy – alkohol osłabia jego kurczliwość, co prowadzi do niewydolności.
Rytm serca – zwiększa ryzyko migotania przedsionków.

2. Alkohol a nadciśnienie – cichy zabójca

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęstszych efektów nadmiernego picia alkoholu. Już 2–3 drinki dziennie mogą podnieść ciśnienie krwi, a przewlekłe spożycie prowadzi do trwałych zmian w naczyniach krwionośnych. Nadciśnienie uszkadza serce stopniowo i często przez lata pozostaje niezauważone.

Osoby pijące nałogowo mają nawet o 50% wyższe ryzyko rozwoju nadciśnienia niż osoby niepijące. Nawet po odstawieniu alkoholu ciśnienie krwi może wymagać leczenia farmakologicznego. Dlatego tak ważne jest reagowanie na pierwsze sygnały i regularne pomiary ciśnienia.

Nadciśnienie tętnicze nie daje objawów przez długi czas, a może uszkadzać serce, mózg i nerki. Regularne spożywanie alkoholu (nawet 2-3 piwa dziennie) istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia.

3. Kardiomiopatia alkoholowa – niewidzialne zagrożenie

Kardiomiopatia alkoholowa to choroba mięśnia sercowego wywołana przewlekłym piciem alkoholu. Prowadzi do osłabienia serca, jego powiększenia i zmniejszenia zdolności do pompowania krwi. Objawia się zmęczeniem, dusznością i obrzękami nóg, często długo pozostając nierozpoznana.

Choroba rozwija się stopniowo, zwykle po latach intensywnego picia. Niestety zmiany w sercu mogą być nieodwracalne, nawet po całkowitym odstawieniu alkoholu. Dlatego tak ważne jest, by nie czekać na pierwsze objawy i zadbać o serce wcześniej.

To schorzenie, w którym serce przestaje prawidłowo pompować krew. U osób uzależnionych może dojść do rozciągnięcia mięśnia sercowego. Objawy to m.in.:

duszność,
obrzęki,
szybkie męczenie się,
bóle w klatce piersiowej.

Bez leczenia (i bez abstynencji) może zakończyć się zgonem.

4. Arytmia i kołatanie serca po alkoholu

Alkohol wpływa na przewodnictwo elektryczne w sercu, co prowadzi do zaburzeń rytmu serca. Najczęściej występują migotanie przedsionków i przyspieszone tętno, które objawiają się jako kołatanie serca. U niektórych osób nawet jednorazowe wypicie większej ilości alkoholu może wywołać atak arytmii, znany jako „holiday heart syndrome”.

Kołatania serca po alkoholu są nie tylko nieprzyjemne, ale mogą prowadzić do powikłań, takich jak udar mózgu czy niewydolność serca. Jeśli czujesz, że po alkoholu serce bije nierówno lub bardzo szybko, warto skonsultować się z lekarzem.

To bardzo częsty objaw już po niewielkiej ilości alkoholu. Zespół tzw. „Holiday Heart Syndrome” opisuje przypadki osób, które po intensywnym piciu np. na weselu lub urlopie, doświadczają migotania przedsionków. To stan wymagający leczenia!

5. Czerwone wino – cud czy mit?

Czerwone wino bywa przedstawiane jako „zdrowy” alkohol, dzięki obecności przeciwutleniaczy, takich jak resweratrol. Rzeczywiście, związki te mogą mieć pozytywny wpływ na serce, ale ich ilość w winie jest zbyt mała, by miała znaczenie kliniczne. Korzyści z jedzenia warzyw, owoców i ćwiczeń fizycznych są znacznie większe niż z picia alkoholu.

Przez lata powtarzano, że kieliszek czerwonego wina dziennie „chroni serce”. Skąd ten mit? Wynikał z tzw. francuskiego paradoksu, który zakładał, że Francuzi jedzą dużo tłuszczu, a mimo to nie mają chorób serca – rzekomo dzięki winu. Obecnie wiadomo, że nie chodziło o wino, ale o diety śródziemnomorskie, aktywność fizyczną i mniejsze spożycie przetworzonych produktów.

6. Historie osób z problemami sercowymi

Marek, 52 lata – „Myślałem, że jedno piwo dziennie mi nie szkodzi. Dostałem udaru. Potem okazało się, że mam skrajne nadciśnienie i przerost lewej komory serca.”
Anna, 43 lata – „Po imprezach miałam zawsze kołatanie serca, ale ignorowałam to. Teraz leczę się na migotanie przedsionków.”
Łukasz, 39 lat – „Zdiagnozowano u mnie kardiomiopatię alkoholową. Serce pracuje na 35% wydolności. Przeszedłem na detoks i teraz jestem trzeźwy od 11 miesięcy.”
Beata, 60 lat – „Nigdy nie piłam dużo, ale regularnie – wieczorne winko. Dziś mam nadciśnienie i przyjmuję trzy leki.”
Tomasz, 45 lat – „Po dwóch zawałach w wieku 44 lat lekarz powiedział mi: ‘Albo przestaniesz pić, albo cię nie będzie’. Byłem na terapii. Żyję.”

7. Co mówią lekarze kardiolodzy?

Wbrew dotychczasowym opiniom spożywanie nawet niewielkich ilości alkoholu nie jest korzystne dla serca, a może wręcz zwiększać ryzyko chorób układu krążenia.

dr Tomasz Rosiak

Obecne badania wskazują, że nawet spożycie poniżej dopuszczalnego progu 14 jednostek tygodniowo zwiększa ryzyko problemów sercowo-naczyniowych, nie wspominając o istotnym wzroście ryzyka chorób nowotworowych.

dr Tomasz Rosiak

Alkohol w znacznym stopniu przyczynia się do występowania takich chorób serca, jak kardiomiopatia rozstrzeniowa, nadciśnienie tętnicze, arytmie nadkomorowe, miażdżyca, choroba wieńcowa, niewydolność serca i zawał serca. Nie wspominając o istotnym wzroście ryzyka chorób nowotworowych.

dr Tomasz Rosiak

Osoby, które nadużywają alkoholu, rzadko pojawiają się w gabinecie lekarskim. Bynajmniej nie z powodu dobrego zdrowia, po prostu się nie leczą. Kiedy już trafią, to z zaawansowaną chorobą, której leczenie jest gigantycznym wyzwaniem, także dlatego, że musimy zakładać, iż chory nawet w trakcie terapii może nie stronić od alkoholu.

dr Jakub Foryś, kardiolog z Grupy American Heart of Poland.

Najwyższe ryzyko [chorób serca] dotyczyło mężczyzn i kobiet, którzy zgłaszali epizodyczne picie dużych ilości alkoholu, tzw. binge drinking.

dr Tania Chao

8. FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy picie alkoholu szkodzi sercu?

Tak – każda ilość alkoholu może wywołać lub pogorszyć problemy sercowo-naczyniowe. Nawet umiarkowane picie zwiększa ryzyko nadciśnienia i zaburzeń rytmu serca. Długotrwałe spożycie prowadzi do trwałych uszkodzeń mięśnia sercowego.

Jak alkohol wpływa na ciśnienie krwi?

Alkohol podnosi ciśnienie tętnicze już po niewielkich dawkach. Regularne picie powoduje trwałe zmiany w naczyniach krwionośnych i utrzymujące się nadciśnienie. To zwiększa ryzyko zawału i udaru mózgu.

Czy czerwone wino rzeczywiście chroni serce?

Nie – korzyści zdrowotne przypisywane winu wynikają najczęściej z diety śródziemnomorskiej i aktywności fizycznej. Ilość przeciwutleniaczy w winie jest zbyt mała, by miała znaczący wpływ. Alkohol w winie nadal szkodzi sercu i naczyniom.

Jakie choroby serca są związane z alkoholem?

Przewlekłe picie zwiększa ryzyko nadciśnienia i arytmii, takich jak migotanie przedsionków. Może prowadzić do kardiomiopatii alkoholowej, czyli osłabienia mięśnia sercowego. Alkohol sprzyja także udarom i zawałom serca.

Czy umiarkowane picie alkoholu jest bezpieczne dla serca?

Badania nie potwierdzają istnienia „bezpiecznej dawki” alkoholu dla serca. Każda ilość niesie ryzyko, nawet jeśli u niektórych osób efekt jest niewielki. Lepiej całkowicie ograniczyć lub odstawić alkohol.

Co to jest kardiomiopatia alkoholowa?

To osłabienie i powiększenie mięśnia sercowego spowodowane wieloletnim piciem alkoholu. Serce traci siłę pompowania krwi, co prowadzi do duszności i zmęczenia. Choroba często rozwija się przez lata, zanim pojawią się objawy.

Dlaczego po alkoholu pojawia się kołatanie serca?

Alkohol zaburza przewodnictwo elektryczne w sercu i gospodarkę elektrolitową organizmu. Może to wywołać przyspieszone, nierówne bicie serca zwane arytmią. U niektórych osób dzieje się tak nawet po jednorazowym większym spożyciu.

Czy osoby z problemami sercowymi mogą pić alkohol?

Nie – osoby z chorobami serca powinny całkowicie zrezygnować z alkoholu. Nawet małe dawki mogą pogorszyć ich stan lub zaburzyć działanie leków. Najlepszym wyborem dla zdrowia jest abstynencja.

Autor

Łukasz Tchórzewski

Terapeuta leczenia uzależnień, certyfikowany muzykoterapeuta oraz edukator diabetologiczny. Absolwent komunikacji społecznej na Uniwersytecie Warszawskim. Pracuje w ośrodkach leczenia uzależnień oraz stowarzyszeniach, wspierając osoby w procesie wychodzenia z nałogu. Znany jako Alkoholik z TikToka, popularyzator wiedzy o uzależnieniach i promotor trzeźwości. Jego materiały w mediach społecznościowych osiągnęły setki milionów wyświetleń, inspirując tysiące osób do podjęcia leczenia.